این واقعیت که سیاره زمین با لایه ی ضخیمی از یخ پوشیده نشده است، به علت نقش طبیعی اثر گلخانه ای است. سطح زمین همان اندازه که با انرژی دریافتی از خورشید گرم می شود، با مکانیسم اثر گلخانه ای نیز گرم می شود. پدیده ای که دانشمندان محیط زیست را نگران می کند، پدیده ای به نام اثر گلخانه ای افزوده می باشد که با افزایش غلظت گازهای کم مقدار در هوا که IR گرمایی را جذب می کنند، سبب می شود، مقدار بیش تری از انرژی IR گرمایی منتشره مجددا” به سطح زمین هدایت می شود و از این راه میانگین دمای سطح زمین از ۱۵+بیش تر باشد. میزان ضررهای اقتصادی این گرمایش رقمی در حدود سه دلار برای هر تن دی اکسید کربن تا ۹۵ دلار برای هر تن برآورد می شود.
به نقل از همشهری آنلاین ،همین چند وقت قبل بود که مسئولان و وزرای محیط‌زیست ۶۰کشور در پاریس دور هم جمع شدند تا درباره تغییرات آب و هوای زمین با هم مشورت کنند. پیدا کردن و اجرای راهکارهایی برای کاهش گازهای گلخانه‌ای هم به‌عنوان مهم‌ترین دلیل گرم شدن زمین در دستور کار قرار گرفت. بعد از این نشست بود که رئیس سازمان محیط‌زیست کشور ما هم چالش دمای ۱۸درجه در محیط کار و خانه را در شبکه‌های اجتماعی مطرح کرد. خب، این نخستین بار نیست که برای این موضوع یک نشست جهانی برگزار می‌شود. سال‌هاست که محیط‌زیستی‌ها درباره بحران گازهای گلخانه‌ای هشدار می‌دهند. شاید خیلی‌ها هم باشند که فکر کنند اساسا این گازهای گلخانه‌ای ربطی به آنها ندارد و این وظیفه دولت‌هاست که باید به فکر باشند، درحالی‌که تک تک مردم می‌توانند به مهار این بحران و کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک کنند. چطوری؟ اینجا، هم می‌توانید با این ماجرا بیشتر آشنا شوید و هم راهکارها را بدانید.
۱- اصلا این ماجرای گلخانه چیست؟
قبل از اینکه بدانید گازهای گلخانه‌ای چیست، باید با مفهوم «اثر گلخانه‌ای» آشنا شوید. برای اینکه ساده‌تر این ماجرا را درک کنید یک مثال آشنا می‌زنیم؛ تابستان‌ها که خودروی‌تان را کنار خیابان پارک کرده‌اید و آفتاب بر آن می‌تابد، وقتی وارد آن می‌شوید چه احساسی به شما دست می‌دهد؟ هوا گرم است اما گرمای درون خودرو بسیار داغ‌تر از بیرون به‌نظر می‌رسد. خب، ماجرا چیست؟ ماجرا این است که نور خورشید از شیشه‌های خودرو عبور می‌کند و بعد هم پس از برخورد با داخل خودرو تبدیل به گرما می‌شود و بخشی از این گرما به امواج مادون قرمز تبدیل می‌شوند که این بار نمی‌توانند از شیشه عبور کنند. نتیجه اینکه امواج مادون قرمز در داخل خودرو سرگردان شده و خود باعث گرمای بیشتر محیط می‌شوند. درست شبیه این اتفاق در یک گلخانه پوشیده شده با شیشه یا پلاستیک هم می‌افتد. این اتفاق را اثر گلخانه‌ای می‌گویند.
۲- گازهای گلخانه‌ای چه هستند؟
فقط شیشه و پلاستیک و آب نیستند که می‌توانند اثر گلخانه‌ای در محیط ایجاد کنند. گازهایی هم وجود دارند که در هوا و جو اطراف ما هستند و دقیقا مشابه یک شیشه در گلخانه عمل می‌کنند؛ یعنی نور خورشید را عبور می‌دهند و بعد اجازه بازگشت انرژی خورشیدی را نمی‌دهند. نتیجه هم که مشخص است؛ هرچقدر این گازها بیشتر باشند زمین گرم‌تر می‌شود. خب، حالا کدام گازها جزو گازهای گلخانه‌ای به‌حساب می‌آیند؟ متهم ردیف اول این ماجرا دی‌اکسیدکربن است؛ همان گازی که متهم اول آلودگی هوا هم هست. بخار آب و گازهای متان و دی‌اکسید نیتروژن هم به‌ترتیب در ردیف‌های بعدی قرار دارند. قدرت دی‌اکسید کربن در جذب انرژی خورشیدی کمتر از متان و دی‌اکسید نیتروژن است اما چون میزان آن به‌مراتب بیشتر از این گازها در هوا و جو اطراف ماست پس متهم ردیف اول محسوب می‌شود.
۳- گازهای گلخانه‌ای با ما چه می‌کنند؟
کارهایی که ما در طول نیم قرن گذشته انجام داده‌ایم باعث برهم خوردن تعادل محیط‌زیست اطرافمان شده و در نهایت طبق گفته دانشمندان، نیم درجه دمای زمین افزایش یافته است. پیش‌بینی هم شده که طی یک قرن آینده این دما بین ۱/۵ تا ۳/۵ درجه افزایش یابد. چیزی نیست؟ نه به این درجه‌های کم اینطوری نگاه نکنید. کوچک‌ترین تغییر در دمای زمین، باعث اتفاق‌های ناگواری برای ساکنانش می‌شود. طبق آمار ارائه شده از سازمان ملل متحد، هر ساله ۳ میلیون نفر بر اثر بیماری‌هایی همچون سرطان پوست که ناشی از همین ماجراست می‌میرند.۵۰ هزار گونه از موجودات زنده در حال نابودی هستند. خشکی مفرط، فرسایش وتخریب خاک، نابودی زمین‌های کشاورزی، تغییر کامل در الگوی سنتی کشت و بالاخره پیشروی آب اقیانوس‌ها و دریا‌ها در خشکی و وقوع توفان‌های مهیب تأثیرات مهم افزایش دمای زمین هستند.
۴- ماجرای چالش دمای ۱۸درجه چیست؟
منزل یا محل کار ما با چه وسیله‌ای گرم می‌شود؟ ما با سوزاندن سوخت فسیلی مثل گاز این گرما را ایجاد می‌کنیم که ارمغان آن هم چیزی به غیراز دی‌اکسیدکربن نیست. خب، پس می‌توان با کاهش دمای منزل و محل کار، به کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک کرد. یادتان باشد که کشور ما در ردیف ۱۰کشور عمده تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای است. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست هم اخیرا در یک پست توییتری و همچنین در کانال تلگرام خود نوشته: «دوستان را به چالش دمای ١٨ درجه دعوت می‌کنم. در منازل و محل کار با تنظیم دما به تقابل آلودگی هوا و گرمایش زمین برویم.» البته ابتکار در شبکه‌های اجتماعی تصاویر نامه‌هایی را هم گذاشته که نشان می‌دهد که براساس آنها همه مراکز دولتی، به‌ویژه در کلانشهرها ملزم شده‌اند دمای موتورخانه مرکزی خود را کاهش دهند تا مصرف سوخت و آلودگی هوا کاهش یابد.
چه کاری از دست ما برمی‌آید؟
اگر توضیح‌های این صفحه درباره گازهای گلخانه‌ای را خوانده باشید احتمالا به ذهنتان رسیده که خیلی کارها را ما به‌عنوان مردم عادی، مخصوصا در کلانشهرها می‌توانیم برای کاهش گازهای گلخانه‌ای و جلوگیری از گرم‌تر شدن زمین انجام دهیم. تقریبا همه کارهایی که تا به حال برای کاهش آلودگی هوا شنیده‌اید در همین دسته قرار می‌گیرند. خب، اینجا به چند نمونه اشاره می‌کنیم اما ماجرا بسیار گسترده‌تر است و تقریبا همه افراد به نوعی با آن درگیر هستند و می‌توانند کارهایی برای نجات زمین انجام دهند.
مصرف کمتر سوخت
نگاهی به قبض گازتان بیندازید. اگر جزو مشترکان پرمصرف هستید شما جزو تولیدکنندگان جدی گازهای گلخانه‌ای هم به‌حساب می‌آیید. آمارها می‌گویند که ۶درصد این گازها به‌دلیل گرمایش ساختمان‌ها به‌وجود می‌آیند؛ صنایع و نیروگاه‌ها هم که جزو مصرف‌کنندگان اصلی سوخت فسیلی هستند. کاری که از دست ما برمی‌آید کاهش مصرف این سوخت‌هاست.
مترو، اتوبوس و دوچرخه
پرواضح است که هر چقدر بیشتر از ناوگان حمل‌ونقل عمومی مثل مترو و اتوبوس استفاده کنیم، به همان اندازه هم به کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک کرده‌ایم. این وسط توسعه دوچرخه‌سواری در شهرها هم بسیار مهم است؛ مثلا در پایتخت هلند، همین استفاده گسترده از دوچرخه توسط مردم باعث شده این شهر در رتبه پایینی از نظر تولید گازهای گلخانه‌ای قرار بگیرد.
تغییر سبک تغذیه در زندگی
کمی فراتر از کاهش تولید دی‌اکسیدکربن فکر کنید. شما در کاهش تولید گاز متان هم می‌توانید تأثیرگذار باشید. چطوری؟ مثلا برنج کمتر مصرف کنید، چون کشت برنج موجب تولید گاز گلخانه‌ای متان می‌شود یا اینکه مصرف گوشت را کاهش دهید. گاز متان در شکم گاو، گوسفند و بز تولید می‌شود و از راه مدفوع به طبیعت راه می‌یابد. تقاضای بالای گوشت باعث افزایش دامپروری و درنهایت تولید بیشتر متان می‌شود.
سراغ انرژی خورشیدی بروید
بارها به شما پیشنهاد داده‌ایم که می‌توانید با استفاده از انرژی خورشیدی مثل به‌کار گرفتن آبگرمکن‌های خورشیدی، هزینه‌های اقتصادی خانواده‌تان را کاهش دهید. خب، حالا می‌گوییم که این کار باعث کاهش گازهای گلخانه‌ای هم می‌شود. پشت‌بام ساختمان‌ها، مکانی کاملا مناسب برای استفاده از صفحه‌های خورشیدی است و انرژی تولیدشده حتی بیش از اندازه مصرف است.
خوراکی‌های ارگانیک بخورید
همین چند وقت قبل بود که در تهران نمایشگاه محصولات ارگانیک، برپا شد تا مردم به استفاده از این خوراکی‌ها ترغیب شوند. خب، همانطور که می‌دانید ارگانیک‌ها هم طعم بهتری دارند و هم بسیار برای سلامتی مفید هستند. حواس‌تان به این هم باشد که در تولید این محصولات از کودهای مصنوعی استفاده نمی‌شود. تولید این نوع کودها که در کشاورزی صنعتی زیاد کاربرد دارد یکی از منابع تولید گاز دی‌اکسید نیتروژن است.
بالا بردن فرهنگ ترافیک
آلودگی هوا، آلودگی صوتی، تلف شدن وقت مردم، مشکلات روحی و جسمی و… همه ارمغان‌های ترافیک هستند. خب، این ترافیک یکی از عاملان اصلی تولید گازهای گلخانه‌ای است. چکار کنیم؟ باید حداقل برای بالا بردن فرهنگ ترافیک خودمان و فرزندانمان تلاش کنیم. مثلا از همین امروز کمتر از اتومبیل شخصی استفاده کنیم. همین یک کار ساده می‌تواند کلی به کاهش این گازهای خطرناک کمک کند.
تاریخ درج خبر:۹۴/۱۰/۲۳
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.